Ραγδαία υποχώρηση του κοινωνικού κράτους τα χρόνια των μνημονίων
Έξι δις ευρώ μειώθηκαν οι κοινωνικές δαπάνες μόνον την τριετία 2015-2017
Απογοητευτικά είναι τα στοιχεία που αφορούν στους πόρους που διαθέτει το κράτος για τις κοινωνικές δαπάνες τα χρόνια του μνημονίου, ενώ οι όποιες ευκαιριακές επιδοματικές «ενέσεις» σε κάποιες ομάδες πολιτών δεν μπορούν να ανατρέψουν την κάκιστη εικόνα του κοινωνικού κράτους στην χώρα.
Με βάσει τους αριθμούς η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση με το ποσοστό των Ελλήνων που ζουν στο όριο της φτώχειας να αγγίζει το 35,6% του πληθυσμού (3,8 εκατ. άνθρωποι), έναντι 28,1% το 2008.
Στην ΕΕ το αντίστοιχο ποσοστό έπεσε το 2016 στο 23,4% (117,5 εκατ. άνθρωποι), κάτω από τα επίπεδα του 2008 (23,7%).
Την ίδια ώρα αναμένονται νέες περικοπές οι οποίες θα επιδεινώσουν περαιτέρω την κατάσταση των αδύναμων οικονομικά και κοινωνικά στρωμάτων καθώς η αναιμική ανάπτυξη δεν είναι δυνατό να αντιστρέψει την εικόνα.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ως την 1η Ιανουαρίου η κυβέρνηση θα κληθεί να προωθήσει τη δημιουργία ενιαίου φορέα διαχείρισης των προνοιακών επιδομάτων στα πρότυπα του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.
Προβλέπεται ενσωμάτωση όλων των προνοιακών και κοινωνικών επιδομάτων στο λεγόμενο εγγυημένο κοινωνικό εισόδημα γεγονός που θα οδηγήσει σε πλήρη ανατροπή ή και κατάργηση πλήθους επιδομάτων αναπηρίας (μειώσεις άνω του 50% επί του συνόλου), στα οικογενειακά (κατάργηση του επιδόματος για το τρίτο τέκνο), στο επίδομα θέρμανσης, στα φοιτητικά βοηθήματα και στα επιδόματα στέγασης, ενώ θα μειωθούν δραστικά οι δικαιούχοι τους.
Ταυτόχρονα σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat και της Τράπεζας της Ελλάδος (Έκθεση του διοικητή για το 2010) οι προβλέψεις των κοινωνικών δαπανών (ως ποσοστού του ΑΕΠ) μετά το 1995 δεν συνοδεύθηκαν από μείωση της φτώχειας, οδηγώντας σε ακόμη μεγαλύτερες οικονομικές ανισότητες σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, με την εικόνα να επιδεινώνεται από την εποχή του Μνημονίου και μετά.
Σήμερα, μετά τις περικοπές των συντάξεων, την κατάργηση του ΕΚΑΣ – όπως προκύπτει από τον παρατιθέμενο πίνακα- και με τις περικοπές των επιδομάτων, η φτώχεια μετατοπίζεται προς την ομάδα των νεότερων ζευγαριών με παιδιά, προς τους νέους εργαζόμενους και, φυσικά, τους ανέργους. Κι ενώ τα στοιχεία αυτά είναι εφιαλτικά , αντί να είναι το μείζον ζήτημα της πολιτικής η αύξηση των κοινωνικών δαπανών συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Όπως επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος (Έκθεση του διοικητή για το 2015), όσον αφορά το επίδομα μακροχρόνια ανέργων, παραμένουν σοβαρά προβλήματα σχεδιασμού που οδηγούν σε χαμηλά ποσοστά κάλυψης.
Το φαινόμενο της μείωσης των κοινωνικών δαπανών συμβαίνει παρά τη δέσμευση της Ελλάδος, με τη συμφωνία του 2015 (Νόμος 2336/2015),να βελτιώσει τον σχεδιασμό του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, με τη συνολική επανεξέτασή του, καθότι, όπως λειτουργεί σήμερα το σύστημα, ανταμείβονται όσοι αποκρύπτουν τα πραγματικά εισοδήματα, οι οποίοι στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με τη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας, είναι 754.269 άτομα.
