ΟΠΑΠ: Αποικιοκρατική σύμβαση σε βάρος των πρακτόρων
Οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ όλο αυτό το διάστημα χρησιμοποίησαν τους πράκτορες ως ασπίδα και μοχλό πίεσης είτε για την αλλαγή του κανονισμού για τα VLTs, είτε όταν πίεζαν για την αλλαγή της φορολόγησης των τυχερών παιγνίων. Σήμερα τους αδειάζουν και ετοιμάζονται να τους αφανίσουν.
Οι Τσέχοι μαζί τους Μελισσανίδη και Κοπελούζο «θα βαράνε τα νταούλια και οι πράκτορες του ΟΠΑΠ θα χορεύουν». Με αυτή τη φράση μόνο μπορεί να συμπυκνωθεί το περιεχόμενο της νέας σύμβασης πρακτόρευσης που προτείνουν οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ. Με τις πλάτες της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) και τις ευλογίες της κυβέρνησης, οι μέτοχοι του Οργανισμού έρχονται να επιβάλλουν μια νέα, αποικιοκρατικού χαρακτήρα, σύμβαση λειτουργίας των πρακτορείων. Λειτουργώντας ως κράτος εν κράτει, ο ΟΠΑΠ επιδιώκει να μετατρέψει τους πράκτορες σε υπαλλήλους με πολλές υποχρεώσεις, αλλά κανένα δικαίωμα.
Ουσιαστικά, πρόκειται για μια νέα σύμβαση πρακτόρευσης, που μακροπρόθεσμα έρχεται να βγάλει τους πράκτορες από τη μέση, με στόχο το μεγαλύτερο μέρος του δικτύου των υφιστάμενων πρακτορείων να περάσει στον έλεγχο του ΟΠΑΠ. Οι μέτοχοι του ιδιωτικού μονοπωλίου του τζόγου θέλουν να βάλουν σε λειτουργία το σχέδιο «εξόντωσης» των πρακτόρων με πολύ συγκεκριμένους στόχους: Πρώτον, να οδηγήσουν εκατοντάδες δεκάδες άδειες απεγνωσμένων πρακτόρων στα χέρια των μετόχων και, δεύτερον, οι σημερινές προμήθειες που δίνουν σε αυτούς μέσω των παιγνίων να μένουν ως κέρδη στην τσέπη τους, ενώ οι πράκτορες θα γίνουν υπάλληλοι των μεγάλων αφεντικών.
Η νέα σύμβαση προωθείται από τον ΟΠΑΠ με τη μορφή τελεσιγράφου, αφού απαιτεί μέχρι τις 7 Μαρτίου 2017 να υπογράψουν οι πράκτορες και μάλιστα μέσω ατομικών συμφωνητικών και όχι συλλογικά, προκειμένου να σπάσουν κάθε λογική ενιαίας διεκδίκησης. Πρόκειται για μια σύμβαση που αλλάζει εντελώς τη σχέση που είχαν μέχρι σήμερα οι δύο πλευρές, σε βάρος αποκλειστικά των πρακτόρων.
Συγκεκριμένα, οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ, αξιοποιώντας πλήρως την απόφαση υπ’ αριθ. 229/2/18-11-2016 της ΕΕΕΠ με τίτλο «ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΑΚΤΟΡΩΝ ΤΗΣ ΟΠΑΠ Α.Ε» (ΦΕΚ τ. Β΄, 3923/7.12.2016), διαμόρφωσαν μια νέα σύμβαση πρακτόρευσης με λεόντειους όρους. Ο κανονισμός, που φέρει την υπογραφή του προέδρου της ΕΕΕΠ Ευάγγελου Καραγρηγορίου, παρέχει στον ΟΠΑΠ, όπως καταγγέλλουν οι πράκτορες, «εξουσίες μονομερούς υπαγόρευσης των όρων της σύμβασης πρακτόρευσης», υποβαθμίζοντας ουσιαστικά τους ιδιοκτήτες πρακτορείων «σε υπαλλήλους της ΟΠΑΠ ΑΕ».
Φωτογραφία: Nikos Libertas / SOOC – Από παλαιότερη συγκέντρωση διαμαρτυρίας πράκτορων του ΟΠΑΠ
Κατά του κανονισμού έχουν ήδη προσφύγει στο ΣτΕ οι ενώσεις πρακτόρων της Βόρειας Ελλάδας, με νομικούς κύκλους να θεωρούν δεδομένο ότι ο κανονισμός δεν θα τα καταφέρει στο ΣτΕ. Όπως καταγγέλλει η Ένωση Πρακτόρων Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής: «Η ΟΠΑΠ, μέσω του Κανονισμού, επιχειρεί να επιβάλει καταχρηστικά νέες συμβάσεις, οι οποίες, εκτός του ότι περιλαμβάνουν αμφιβόλου νομιμότητας διατάξεις, καταργούν όλα τα δικαιώματά μας που απορρέουν από την ισχύουσα σύμβαση και μας καθιστούν έρμαια στις εκάστοτε διαθέσεις της εταιρείας».
Τη Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου και την Τρίτη 21 Φεβρουαρίου, οι αντιπρόσωποι των Σωματείων και Ενώσεων της ΠΟΕΠΠΠ (συνδικαλιστικού οργάνου των πρακτόρων) πραγματοποιούν έκτακτη γενική συνέλευση στο ξενοδοχείο «Τιτάνια» με μοναδικό θέμα την «Προτεινόμενη σύμβαση από ΟΠΑΠ ΑΕ». Όπως μας ανέφεραν πολλοί πράκτορες, αν το κορυφαίο συνδικαλιστικό όργανο αποδεχτεί τους όρους της σύμβασης, βάζει οριστική ταφόπλακα στον χώρο.
Ο κανονισμός Καραγρηγορίου, όπως υποστηρίζουν άνθρωποι της αγοράς, είναι κομμένος και ραμμένος στη λογική εξυπηρέτησης των συμφερόντων των μετόχων και ανοίγει τον δρόμο για βγουν από τη μέση μικρά και μικρομεσαία πρακτορεία προς όφελος λίγων ισχυρών πρακτόρων που κατέχουν πολλές άδειες, αλλά κυρίως των μεγαλομετόχων και μικρομετόχων του Οργανισμού, που θέλουν να βάλουν στο χέρι το δίκτυο των καταστημάτων.
Το νέο «δώρο» Καραγρηγορίου προς τους μετόχους του ΟΠΑΠ είναι το δεύτερο μέσα σε διάστημα λίγων μηνών μετά τον κανονισμό για τη λειτουργία των VLTs («φρουτάκια») και εξαιρετικά αποκαλυπτικό για τους λόγους που τα αφεντικά του ΟΠΑΠ υποδέχτηκαν με πανηγυρισμούς την τοποθέτησή του μετά την καρατόμηση του πρώην επικεφαλής Α. Στεργιώτη.
Σύμβαση-λαιμητόμος για τους πράκτορες
Ας πάμε όμως στην ουσία της υπόθεσης. Οι πράκτορες καλούνται μέχρι τις 7 Μαρτίου να βάλουν την υπογραφή τους στη νέα σύμβαση πρακτόρευσης που τους προτείνει ο ΟΠΑΠ και μάλιστα υπό τον εκβιασμό «υπογράφετε ή σας αφαιρείται η άδεια».
Συγκεκριμένα, μέσω της νέας σύμβασης, ο Οργανισμός αποκτά υπερεξουσίες και η διοίκησή του μπορεί πλέον χωρίς κανένα εμπόδιο να προχωρήσει σε πλήρη αναδιάταξη του δικτύου των πρακτορείων. Να αφαιρέσει άδειες από πράκτορες και να δώσει καινούργιες σε όποιους επιθυμεί. Αφαιρεί το δικαίωμα από τους πράκτορες να πουλήσουν τις άδειές τους. Αποκτά το δικαίωμα να κρίνει τους υπαλλήλους των πρακτορείων, αλλά και να αφαιρεί άδειες αν δεν επιτυγχάνονται οι οικονομικοί στόχοι της διοίκησης.
Την ίδια στιγμή απαιτεί από τους ιδιοκτήτες των πρακτορείων να αναλάβουν όλα τα λειτουργικά έξοδα και τις επενδύσεις που θα τους υποδείξει να γίνουν στα πρακτορεία. Επιπρόσθετα, ο ΟΠΑΠ μέσω των οικονομικών όρων της σύμβασης, μειώνει το ποσοστό της προμήθειας για τα παιχνίδια από 8% που είναι σήμερα κατά μέσο όρο σε 6%, καθιστώντας για πολλά πρακτορεία μη βιώσιμο το εγχείρημα της διατήρησης αδειών.
Σε απλά ελληνικά: «Τσέχοι κερνάνε, Μελισσανίδης, Κοπελούζος πίνουν» ή/και το αντίστροφο. Με τη νέα σύμβαση, όπως σημειώνουν άνθρωποι του χώρου, πολλοί πράκτορες θα κινδυνέψουν άμεσα να χάσουν τις άδειές τους οι οποίες θα περάσουν στα χέρια των μετόχων. Το κυριότερο κεκτημένο που χάνεται για τους πράκτορες είναι η μονιμότητα της άδειας που εξασφαλίζεται με τη σημερινή σύμβαση, αφού αυτήν πια θα μπορεί ο ΟΠΑΠ να την παίρνει πίσω με ή χωρίς λόγο!
Όπως καταγγέλλουν οι πράκτορες, «σύμφωνα με την υφιστάμενη σύμβαση κάθε πολιτική της ΟΠΑΠ προϋπέθετε κάποια μορφής διαβούλευση», ωστόσο η νέα «επιτρέπει την παρείσφρηση της ΟΠΑΠ σε κάθε πτυχή επιχειρηματικής δραστηριότητας του Πράκτορα χωρίς όμως να κατοχυρώνεται καμιάς μορφής αντίλογος».
Ειδικότερα, σύμφωνα με όσα αναφέρει η νέα σύμβαση πρακτόρευσης, ο ΟΠΑΠ μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση:
– Χωρίς σπουδαίο λόγο με ενημέρωση του πράκτορα 6 μήνες πριν.
– Με σπουδαίο λόγο (όπως η μη συμμόρφωση στις πολιτικές του ΟΠΑΠ) και χωρίς ενημέρωση 6 μήνες πριν.
– Αν δεν συμμορφωθεί ο πράκτορας με το πλάνο μετεγκατάστασης του ΟΠΑΠ, όπως αυτό θα οριστεί από την εμπορική του πολιτική κατόπιν σχετικής εντολής της ΟΠΑΠ, σε συμμόρφωση με πλάνο μετεγκατάστασης που μονομερώς καταρτίζει η τελευταία, εφόσον στο νέο μοντέλο η ΟΠΑΠ δεν έχει υποχρέωση να σέβεται την υπόσταση του πράκτορα ως ανεξάρτητου επιχειρηματία.
– Αν δεν προσαρμοστεί το πρακτορείο στους δείκτες απόδοσης και τους στόχους όπως τους καθορίζει η Εμπορική Πολιτική της ΟΠΑΠ.
– Αν αρνηθεί να παρέχει όποια υπηρεσία τρίτων επιλέξει ο ΟΠΑΠ.
– Αν απουσιάζει επανειλημμένα και αδικαιολόγητα από τα εκπαιδευτικά σεμινάρια που διοργανώνει ο ΟΠΑΠ.
– Αν μείνει κλειστό το πρακτορείο για οποιονδήποτε λόγο για 30 ημέρες. Εξαιρείται η περίοδος άδειας του πράκτορα.
Επιπλέον, με τον νέο κανονισμό, ο ΟΠΑΠ, όπως σημειώνουν ενώσεις πρακτόρων σε ανακοινώσεις τους, αποκτά το δικαίωμα:
1) Να προχωρά στην αφαίρεση των τοποθετημένων VLTs («φρουτάκια») λόγω χαμηλού τζίρου, χωρίς μάλιστα να αναλαμβάνει την απορρόφηση του κόστους υποδομής που θα έχει πληρώσει προηγουμένως ο πράκτορας.
2) Να επιβάλλει ανακαίνιση του πρακτορείου καθώς και ασφάλιση του πράκτορα με δικά του έξοδα, αλλιώς υφίσταται την απειλή καταγγελίας της σύμβασης. Ειδικά σε ό,τι αφορά την ασφάλιση του πρακτορείου, ο ΟΠΑΠ θα επιλέγει ασφαλιστική εταιρεία της επιλογής του και θα αποφασίζει την ανάληψη του κόστους ασφάλισης από τον πράκτορα!
3) Να εγκρίνει, να ελέγχει και να ζητά την απομάκρυνση του προσωπικού του πρακτορείου, το οποίο όμως θα αμείβεται από τον πράκτορα.
4) Να καθορίζει αποκλειστικά και χωρίς διαπραγμάτευση με το συνδικαλιστικό όργανο των πρακτόρων οποιαδήποτε μελλοντική αλλαγή των προμηθειών. Θα κρίνει, δηλαδή, τη συμφέρουσα προμήθεια για κάθε τυχερό παίγνιο ο ίδιος ο Οργανισμός, από το ύψος της οποίας θα καθορίζονται τα κέρδη του! Η μοναδική πρόβλεψη που, κατά κάποιον τρόπο είναι προς όφελος του πράκτορα, είναι ότι αν σε περίπτωση τροποποίησης των οικονομικών όρων από τον ΟΠΑΠ ο πράκτορας έχει αντίρρηση, δικαιούται να καταγγείλει τη σύμβαση εντός 30 ημερών χωρίς αποζημίωση. Αν δεν το κάνει, τότε έχει ανεπιφύλακτα δεχτεί το περιεχόμενο κάθε τροποποίησης.
5) Να καταργήσει την υποχρέωση τού να μη λειτουργήσει κανένα νέο πρακτορείο αν ο αριθμός τους υπερβαίνει τη σχέση ένα πρακτορείο ανά 3.500 κατοίκους, κάτι που αποτελεί δέσμευση της Ελληνικής Δημοκρατίας στην ΕΕ. Πρακτικά ο ΟΠΑΠ μπορεί να ανοίξει όσα πρακτορεία θέλει και όπου θέλει.
Επίσης, όπως καταγγέλλουν οι πράκτορες, στη σύμβαση δεν υπάρχει πρόβλεψη για υποχρέωση της ΟΠΑΠ να αποζημιώσει τον πράκτορα όταν του καταγγέλλεται η σύμβαση χωρίς αιτία ή όταν οδηγείται σε έξοδο από την αγορά συνεπεία μη συμμόρφωσης σε εντολές μετεγκατάστασης, μεταβολής τύπου πρακτορείου, αγοράς πρόσθετου εξοπλισμού κ.ά. «Θα έπρεπε, τουλάχιστον στις περιπτώσεις όπου απομακρύνεται το Πρακτορείο με εντολή ΟΠΑΠ κι εξ αυτού ζημιώνεται ο Πράκτορας, να προβλέπεται αποζημίωση κόστους επένδυσης, αποζημίωση επανεγκατάστασης κι αποζημίωση πελατείας. Ειδικά τη στιγμή που σωρεία άρθρων της σύμβασης αναφέρονται σε υποχρέωση του Πράκτορα να αποζημιώσει την ΟΠΑΠ με ποινικές ρήτρες που καταπίπτουν σε βάρος του», επισημαίνουν οι πράκτορες.
Ο ΟΠΑΠ αποφασίζει και διατάσσει και οι πράκτορες πληρώνουν
Στον νέο κανονισμό οι διατάξεις που αφορούν τη μετεγκατάσταση πρακτορείων, τη μετάβαση αδειών και τις αποζημιώσεις σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης, παραπέμπουν, χωρίς υπερβολή, στο «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» της χούντας.
Μετεγκαταστάσεις: Ο ΟΠΑΠ, εν κρυπτώ, και χωρίς ενημέρωση των πρακτόρων, έχει καταρτίσει ένα σχέδιο (Πλάνο Ανάπτυξης) για αλλαγές στο δίκτυο των καταστημάτων με βάση κριτήρια που έχει καθορίσει ο ίδιος και προβλέπει μαζικές μετεγκαταστάσεις πρακτορείων ανά περιφέρεια. Τα κριτήρια αφορούν τον μόνιμο πληθυσμό, το εμβαδόν των πρακτορείων, το εμβαδόν των πρακτορειών που θα διαθέτουν VLTs κ.ά.
Βάσει του σχεδίου, ο πράκτορας θα υποχρεούται να συμμορφώνεται με την εντολή μετεγκατάστασης του πρακτορείου του, όπως θα καθοριστεί από το Πλάνο Ανάπτυξης του ΟΠΑΠ για εγκατάσταση, μετεγκατάσταση, ανακαίνιση και επέκταση.
Σε περίπτωση που το πλάνο προβλέπει μετεγκατάσταση πρακτορείων, ο ΟΠΑΠ γνωστοποιεί στον πράκτορα την αναγκαιότητα μετεγκατάστασης και του δίνει 12 μήνες από την ειδοποίηση για εύρεση νέου σημείου, δίνοντάς του οδηγίες για το νέο σημείο και τα απαιτούμενα τετραγωνικά.
Αν ο ΟΠΑΠ κρίνει ότι χρειάζεται επέκταση ή ανακαίνιση του πρακτορείου, ενημερώνει τον πράκτορα. Ο πράκτορας αναλαμβάνει αποκλειστικά το σύνολο του κόστους για τη μετεγκατάσταση, την κατασκευή και διαμόρφωση του πρακτορείου του, προκειμένου η μορφή και αισθητική του να συμμορφώνεται στις απαιτήσεις του ΟΠΑΠ.
Και στις δύο περιπτώσεις αν δεν συμμορφωθεί προς τας υποδείξεις, η άδεια του αφαιρείται. Τόσο δημοκρατικά, μα και τόσο πρακτικά…
Μεταβίβαση: Με τον νέο κανονισμό απαγορεύεται η μεταβίβαση πρακτορείου, παρά μόνο σε σύζυγο ή σε παιδιά και σε τρίτο μόνο κατόπιν συγκατάθεσης του ΟΠΑΠ, σε περίπτωση συνταξιοδότησης, αναπηρίας ή θανάτου. Ο ΟΠΑΠ αφαιρεί το δικαίωμα από τους πράκτορες να πωλούν τις άδειές τους. Με τον τρόπο αυτό αν ένας πράκτορας βρεθεί σε οικονομικό αδιέξοδο, χάνει τη δυνατότητα της πώλησης της άδειας προκειμένου να καλύψει τις οικονομικές απαιτήσεις που έχει δημιουργήσει, καθώς την παραδίδει στον ΟΠΑΠ, ο οποίος στη συνέχεια τη χρησιμοποιεί κατά το δοκούν.
Αποζημίωση: Ο πράκτορας που υπογράφει τη νέα σύμβαση δηλώνει ότι παραιτείται από οποιαδήποτε αξίωση αποζημίωσης κατά του ΟΠΑΠ που σχετίζεται ή απορρέει από προγενέστερη σύμβαση πρακτόρευσης. Οι πολιτικές, που αποτελούν μέρος της σύμβασης, μπορούν να τροποποιούνται από τον Οργανισμό μονομερώς και χωρίς καμία διαβούλευση με τους πράκτορες. Είναι δεσμευτικές για τον πράκτορα και η μη συμμόρφωση με τις προβλέψεις και τις απαιτήσεις τους δίνει στον ΟΠΑΠ το δικαίωμα να προβεί σε απρόθεσμη και αζήμια καταγγελία της σύμβασης!
Οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ όλο αυτό το διάστημα χρησιμοποίησαν τους πράκτορες σαν ασπίδα και μηχανισμό ανατροπής κυβερνητικών αποφάσεων, είτε για την αλλαγή του κανονισμού για τα VLTs, είτε όταν πίεζαν για την αλλαγή της φορολόγησης των τυχερών παιγνίων. Σήμερα τους αδειάζουν και ετοιμάζονται να τους αφανίσουν.
Τα αφεντικά του ΟΠΑΠ, λειτουργώντας με μονοπωλιακούς όρους, προχωρούν σε πολιτικές συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης, με μοναδικό γνώμονα την αύξηση της κερδοφορίας τους. Για τους πράκτορες ο νέος κανονισμός θα σηματοδοτήσει τη βίαια προλεταριοποίησή τους, όπως την έχουν υποστεί χιλιάδες άλλοι μικροεπαγγελματίες, και τη σταδιακή μετατροπή τους σε χαμηλόμισθους υπαλλήλους της ΟΠΑΠ ΑΕ.
Οι θέσεις εργασίας που έταζε ο Οργανισμός, από την επένδυση με τα «φρουτάκια» μέχρι τα νέα επιχειρηματικά σχέδιά του, που τα έχει βαφτίσει «Όραμα 2020», είναι δεδομένο ότι θα ευοδωθούν, μόνο αφού πρώτα μερικές χιλιάδες πράκτορες και υπάλληλοί τους περάσουν στην ανεργία…
