Ολλανδικές εκλογές: Κανένας λόγος για πανηγυρισμούς
Παρότι οι Ολλανδικές εκλογές παρουσιάζονται στο διεθνή τύπο ως αιτία ανακούφισης ή ακόμη και πανηγυρισμών, επειδή «ηττήθηκε ο λαϊκισμός», στην πραγματικότητα αποτυπώνουν δυναμικές κατακερματισμού, πολιτικής κρίσης και ουσιαστικής ενσωμάτωσης της ατζέντας της ακροδεξιάς στο πολιτικό mainstream.
Η μεγάλη ακμή της ζωγραφικής στον 17ο αιώνα στην Ολλανδία είχε ως πλευρά της και την ορθή χρήση της προοπτικής. Αυτό έχει σημασία και για το πώς μπορούμε να δούμε τα αποτελέσματα των ολλανδικών εκλογών της 15ης Μαρτίου. Η έννοια της «νίκης» ορίζεται κατά κύριο λόγο από την προοπτική που το βλέπει κανείς.
Το κόμμα του πρωθυπουργού Mark Rutte είναι νικητής των εκλογών εάν κανείς κυρίως σταθεί στην πρωτιά που εξασφάλισε. Γιατί κατά τα άλλα έχασε πάνω από 5% και 8 έδρες στη Βουλή. Το ακροδεξιό κόμμα του Geert Wilders είναι χαμένο γιατί για άλλη μια φορά δεν κατόρθωσε να μεταφράσει την δημοσκοπική του άνοδο σε εκλογική ανατροπή και πλήρωσε το γεγονός ότι σε μια χώρα που το εκλογικό σύστημα επιβάλλει πολυκομματικές κυβερνήσεις κανένα άλλο κόμμα δεν συνεργαζόταν μαζί του. Όμως, πήρε 3% παραπάνω από τις εκλογές του 2012 και 5 επιπλέον έδρες.
Οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις υποτίθεται ότι είναι ενισχυμένες, με τους Χριστιανοδημοκράτες και το D66 να κερδίζουν από 4% και επιπλέον 6 και 7 έδρες αντίστοιχα, αλλά την ίδια στιγμή οι σοσιαλδημοκράτες του Εργατικού Κόμματος, υφίστανται μια συντριβή που μόνο με αυτή του ΠΑΣΟΚ το 2012 μπορεί να συγκριθεί. Το κόμμα του Jeroen Dijsselbloem έχασε σχεδόν τα 4/5 των ψήφων του και υποχώρησε από τις 38 στις 9 έδρες και από τη δεύτερη θέση στην έκτη, δείχνοντας ότι ενίοτε το εκλογικό σώμα τιμωρεί με παραδειγματική σκληρότητα τη σοσιαλδημοκρατία όταν αυτή ταυτίζεται με τη λιτότητα. Την ίδια ώρα ενισχύεται η Πράσινη Αριστερά, ενώ μικρές απώλειες έχει το σχετικά πιο ριζοσπαστικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Ο κατακερματισμός του πολιτικού συστήματος επιτείνεται με μονοθεματικά «αντισυμβατικά» κόμματα να ενισχύονται, όπως το Κόμμα των Ζώων.
Όλα αυτά παραπέμπουν σε ένα πολιτικό σκηνικό ρευστό, σε μια κοινωνία που μπορεί να βλέπει μια σταθερή οικονομική ανάκαμψη εν μέσω της ευρύτερης Ευρωπαϊκής στασιμότητας, αλλά ταυτόχρονα, όπως σημείωνε στο άρθρο του στο UNFOLLOW, με τίτλο «Οι παράδοξες Ολλανδικές εκλογές», ο Νίκος Βασιλόπουλος, έχει εκτεταμένες και σκληρές νεοφιλελεύθερες αναδιαρθρώσεις που την έχουν κάνει πιο άνιση και ταξική.
Επιπλέον, ο «ευρωπαϊκός προσανατολισμός» που υπερασπίζονται τα κυβερνητικά κόμματα και που δεν θα διακυβευτεί όσο και εάν κρατήσουν οι διαπραγματεύσεις για το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, στην πραγματικότητα είναι μια επιθετική προσκόλληση σε μια λογική «Ευρώπης πολλών ταχυτήτων» με κάθετη αντίδραση απέναντι σε κάθε λογική χαλάρωσης της λιτότητας ή της γερμανικής κοπής ευρωφιλελεύθερης ορθοδοξίας.
Την ίδια στιγμή μπορεί να γίνεται μια ολόκληρη επικοινωνιακή προσπάθεια να δοθεί μια εικόνα ήττας της ακροδεξιάς (που -ξαναλέμε- ανέβηκε σε ποσοστό και σε ψήφους αλλά όχι όσο θα ήθελε για να επιβληθεί ως κυβερνητικός εταίρος), όμως η πραγματικότητα είναι ότι η ατζέντα της ακροδεξιάς βγήκε κερδισμένη και ενισχυμένη σε αυτές τις εκλογές.
Η Ολλανδία έχει πολύ μικρούς αριθμούς προσφύγων τα τελευταία δύο χρόνια και την ίδια στιγμή η ρητορική του κόμματος του Rutte όπως και αρκετών κομμάτων έχει μετακινηθεί σε πιο σκληρές θέσεις πάνω στο μεταναστευτικό, με κομβική αιχμή την προσφιλή στην ακροδεξιά θέση ότι όσοι έρχονται πρέπει «να αποδέχονται τις αξίες μας».
Ούτε πρέπει να υποτιμήσουμε ότι των εκλογών προηγήθηκε όλη η ένταση με την Τουρκία, με την κυβέρνηση Rutte να αρνείται την είσοδο στη χώρα σε υπουργό της τουρκικής κυβέρνησης, να υιοθετεί σκληρή ρητορική έναντι στης Άγκυρας, να αντιμετωπίζει αυστηρά τους τουρκικής καταγωγής διαδηλωτές, κοντολογίς να υιοθετεί μια σκληρή στάση έναντι μιας χώρας από την οποία προέρχονται ουκ ολίγοι μετανάστες στην Ολλανδία (πάνω από 400.000 σύμφωνα με εκτιμήσεις).
Στην Ολλανδία, το damage control που σήμερα πλασάρεται από τις ευρωπαϊκές ελίτ για στρατηγική, δηλαδή η επιμονή στο σκληρό νεοφιλελευθερισμό με υιοθέτηση πλευρών της ατζέντας της ακροδεξιάς αλλά με ρητορική οριοθέτηση απέναντι στον «λαϊκισμό», φαίνεται να κέρδισε, αλλά μάλλον προσωρινά. Η κρίση του «ευρωπαϊκού ονείρου» είναι βαθιά και θα διαψεύσει σύντομα τα τωρινά χαμόγελα ανακούφισης.
