Καλοκαίρι (αίιιιιρι) με τη Μόνικα
«Γιατί το υπεραναλύετε τόσο; Ένα τραγουδάκι είναι, αν δεν σου αρέσει, απλώς δεν το ακούς και πας παρακάτω, δεν χρειάζεται τόση χολή πιά». Γιατί; Διότι τα τραγούδια της εκάστοτε Μόνικας δεν είναι κάτι που επιλέγεις, είναι κάτι που θα σου γίνει κλύσμα από όλο τον έτοιμο και καλολαδωμένο μηχανισμό. Δεν είναι πλέον μια πρόταση ανάμεσα σε πολλές, είναι το Επίσημα Επιβεβλημένο Δέον, πιστοποιημένο με ISO εμφανίσεων σε όλα τα πρέποντα Ιδρύματα με ένα alphabet soup χορηγών σε κάθε αφίσα. Long gone είναι το υποσχόμενο κοριτσάκι που «αναδείχθηκε από τους χρήστες του MySpace έξω απ’ τα κυκλώματα των δισκογραφικών». Πλέον είναι ένα product που κρύβει τα dislikes στο Youtube, «απαντάει» μόνο μέσω φιλικών συνεντεύξεων σε εγκεκριμένους δημοσιογράφους, και συνορεύει ανατολικά με τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, προς δυσμάς με το Μέγαρο Μουσικής, νοτίως με το Ηρώδειο και προς βορράν με το Νιάρχος. Οι θέσεις σ’ αυτό τον Όλυμπο είναι περιορισμένες: ρεζερβέ για όποιον έχει περάσει τις «εξετάσεις» του να μην ενοχλεί, να μην «μας μιζεριάζει», να μην ανακατεύει σούπες, να μην «λαϊκίζει χαϊδεύοντας τ' αυτιά των αγανακτισμένων».
«Πες μου μόνο τα καλά πράγματα που θυμάσαι απ’ τη μητέρα σου».
Με αυτή την ερώτηση, μία από ολόκληρη σειρά ερωτήσεων συναισθηματικού χαρακτήρα προορισμένων να ξεχωρίζουν τους ανθρώπους από τα πανομοιότυπα Αντίγραφά τους, προδόθηκε η αληθινή φύση του Λέον, ανδροειδούς της σειράς Nexus 6, στην ταινία Blade Runner.
Mέσες άκρες, αυτό συνέβη και με την τραγουδοποιό Μόνικα Χριστοδούλου και την τελευταία της πρόταση προς το κοινό της, το «ανάλαφρο και παιχνιδιάρικο» Στάλα, ένα απ’ τα ελάχιστα τραγούδια της με ελληνικό στίχο, που με την έξοδό του στα highways των ίντερνετς που την ανέδειξαν, συνάντησε αντιδράσεις οι οποίες κυμαίνονταν από την αμήχανη αμφιβολία αν «πρόκειται σαφώς για τρολιά» μέχρι βαριές κατάρες που θα έκαναν σκληροτράχηλουυς ναυτικούς να κλαίνε στο αμπάρι σε εμβρυακή στάση.
Δηλώσεις της ίδιας της δημιουργού τράβηξαν βίαια το χαλί κάτω απ’ τη θεωρία της τρολιάς. Με αφοπλιστική ειλικρίνεια, η Μόνικα χρωμάτισε το Φίνος Φίλμ τραγούδι της ως προσπάθεια να «πάω κόντρα σε αυτό που συμβαίνει, να καταπολεμήσω τη μιζέρια, να βγάλω μια θετικότητα, να τα δούμε όλα πιο χαλαρά, χωρίς όμως να θέλω να κοροϊδέψω», αφιερώνοντας τη Στάλα «στην Ελλάδα μας ελπίζοντας ν’ αρχίσει σιγά-σιγά να χαμογελάει».
Το να θες να φέρεις το χαμόγελο στη χειμαζόμενη χώρα με το 30% ανεργία και το 80% φορολογία είναι ένας ευγενής σκοπός – αν τον εννοείς. Βασική προυπόθεση για να τον εννοείς είναι να ανήκεις στους χειμαζόμενους ή έστω να έχεις την ελάχιστη ανθρώπινη ενσυναίσθηση να ταυτιστείς με το δράμα τους. Όταν σε εφτά χρόνια κρίσης έχεις αρθρώσει μόνο νεφελώδη αγγλικαυλαντίζοντα λόγο, λέγοντας σε συνεντεύξεις «ελληνικά; Ίου, είσαι με τα καλά σου;», είναι λίγο δύσκολο να πείσεις σύγχρονο συντοπίτη σου ότι είσαι στον ίδιο πλανήτη μ’ αυτόν.
Οφείλει η (κάθε) Μόνικα να έχει πολιτικό στίχο καταδίκης των Μνημονίων αλλιώς «ας σωπάσει για πάντα»; Όχι, κάθε άλλο. Η μόνη της υποχρέωση ως καλλιτέχνιδας είναι να εκφράζει κάτι πηγαίο και ειλικρινές. Kι εδώ είναι ο πυρήνας του προβλήματος που επιδερμικά αποδομήθηκε ως «φαλτσαδούρα» ή/και «αταλαντοσύνη»: το κυρίως πρόβλημα του τραγουδιού ήταν η έλλειψη οποιασδήποτε αλήθειας. Το πολυτρολαρισμένο «αεράαααακι» και «θαλασσάκι» της Μόνικας δεν ακουμπούσε σε καμία αληθινή εμπειρία: ήταν η διάθλαση μιας εμπειρίας μέσα απ’ τα γραφιστικά φίλτρα της vintage, ironic αναφοράς στο camp παλιό. Τhe Hipster’s Guide to Songwriting.
«Γιατί το υπεραναλύετε τόσο; Ένα τραγουδάκι είναι, αν δεν σου αρέσει, απλώς δεν το ακούς και πας παρακάτω, δεν χρειάζεται τόση χολή πιά». Αυτό είναι το πιό καίριο που χρειάζεται να απαντηθεί από τη δημόσια συζήτηση, γιατί ακουμπάει σε ομόκεντρες παθογένειες του συνόλου του χώρου που διαμορφώνει το δημόσιο λόγο. Για αρχή, μια απαραίτητη αποδελτίωση – αυτή είναι μια τυχαία καταγραφή του πως οι ναυαρχίδες του infotainment ενημέρωσαν το κοινό τους για τη νέα κυκλοφορία:
Κλικ για μεγέθυνση
Δεν είναι μυστικό ότι η free press δημοσιογραφία ελάχιστη έως καθόλου σχέση έχει με δημοσιογραφία. Πρόκειται για ένα αλληλοτροφοδοτούμενο αλισβερίσι δημοσίων σχέσεων, αλληλοεξυπηρετήσεων, περιστρεφόμενων ρόλων ελεγκτή/ελεγχόμενου και άκριτης αναπαραγωγης δελτίων Τύπου. Απλώς, στη συγκεκριμένη περίπτωση το χάσμα μεταξύ του καθοδηγούμενου ενθουσιασμού των φίλα προσκείμενων media και της αυθόρμητης παγωμάρας των τελικών αποδεκτών του προϊόντος ανέδειξε πόσο κυνικά ξεδιάντροπα έχει αφαιρεθεί κάθε απαραίτητο φίλτρο, το οποίο θα έπρεπε να υπάρχει ανάμεσα σ’ ένα παραγόμενο προϊόν και σ’ αυτούς που θα έπρεπε να το υποβάλουν στη βάσανο της διαπίστωσης του αν πραγματοποιεί τα θαύματα που ο pr της εταιρείας υπόσχεται.
Αυτό πετάει ελαφρώς στα σκουπίδια το «ένα τραγουδάκι είναι, προσπεράστε το». Τα τραγούδια της εκάστοτε Μόνικας δεν είναι κάτι που επιλέγεις, είναι κάτι που θα σου γίνει κλύσμα από όλο τον έτοιμο και καλολαδωμένο μηχανισμό. Δεν είναι πλέον μια πρόταση ανάμεσα σε πολλές, είναι το Επίσημα Επιβεβλημένο Δέον, πιστοποιημένο με ISO εμφανίσεων σε όλα τα πρέποντα Ιδρύματα με ένα alphabet soup χορηγών σε κάθε αφίσα. Long gone είναι το υποσχόμενο κοριτσάκι που «αναδείχθηκε από τους χρήστες του MySpace έξω απ’ τα κυκλώματα των δισκογραφικών». Πλέον είναι ένα product που κρύβει τα dislikes στο Youtube, «απαντάει» μόνο μέσω φιλικών συνεντεύξεων σε εγκεκριμένους δημοσιογράφους, και συνορεύει ανατολικά με τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, προς δυσμάς με το Μέγαρο Μουσικής, νοτίως με το Ηρώδειο και προς βορράν με το Νιάρχος.
Οι θέσεις σ’ αυτό τον Όλυμπο είναι περιορισμένες: ρεζερβέ για όποιον έχει περάσει τις «εξετάσεις» του να μην ενοχλεί, να μην «μας μιζεριάζει», να μην ανακατεύει σούπες, να μην «λαϊκίζει χαϊδεύοντας τ’ αυτιά των αγανακτισμένων». Αν πληρείς αυτές τις προδιαγραφές, μοιραία έχεις θέσει εαυτόν εκτός ολόκληρης της κοινωνικοπολιτικής συγκυρίας που σε περιβάλλει. Ζεις σε μια φούσκα, βολικά και επικερδώς αποκομένη από εξωτερικά ερεθίσματα. Μοιραία, όταν προσπαθήσεις να εκφράσεις διατεταγμένο kefi, θα ακουστείς σαν εξωγήινος που μόλις προσγειώθηκε στον πλανήτη και προσπαθεί να αναπαραγάγει τη γλώσσα και τις χειρονομίες των αυτοχθόνων.
Η καλλιτέχνις formerly known as Monika πέθανε και τη θέση της πήρε μια Μηχανή.
Το μόνο που χρειαζόταν για να ξεσκεπαστεί ήταν ένα Voight–Kampf test.
