Η Αντιτρομοκρατική πάει στα γήπεδα της γειτονιάς
Ένα πρόγραμμα του υπουργείου Εσωτερικών θέλει να καταπολεμήσει τη νεανική «ριζοσπαστικοποίηση» στην Ελλάδα με... αθλητισμό.
Με ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών στις 26 Ιουλίου, οι αρμόδιοι φορείς πληροφορήθηκαν για τη δυνατότητα υποβολής προτάσεων για την «πλαισίωση και καθοδήγηση μέσω του αθλητισμού των νέων που διατρέχουν κίνδυνο ριζοσπαστικοποίησης». Φορείς όπως το ΙΚΥ και η ΚΕΔΕ καλούνται να σχεδιάσουν και να προτείνουν έργα που θα προλαμβάνουν την περιθωριοποίηση και τη ριζοσπαστικοποίηση στους νέους, βοηθώντας τους «να αποκτήσουν ταυτότητα και την αίσθηση του ανήκειν». Παράλληλα, σύμφωνα με τους εμπνευστές του, το πρόγραμμα θα συμβάλλει στην προώθηση ευρωπαϊκών (sic) αξιών όπως «η ανεκτικότητα, η ένταξη και ο διαπολιτισμικός διάλογος».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, τα έργα που θα αιτηθούν χρηματοδότησης από το πρόγραμμα θα πρέπει να έχουν ισόρροπη συμμετοχή των φύλων, να ευαισθητοποιούν το κοινό στην αποδεδειγμένη (sic) αξία του αθλητισμού στην καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης και να προσδιορίζουν τις αθλητικές δραστηριότητες που κινδυνεύουν από διαδικασίες ριζοσπαστικοποίησης. Το πρόγραμμα, η αξία του οποίου ανέρχεται στις 750.000 ευρώ, έχει στόχο να διανεμηθεί σε 15 από τις υποβληθείσες προτάσεις με μέγιστο όριο χρηματοδότησης τα 60.000 ευρώ.
Παρά την τοπική του εφαρμογή, εμπνευστής του προγράμματος είναι το Τμήμα Αθλητισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που κατένειμε το πρόγραμμα ισόποσα μεταξύ των κρατών-μελών της Ένωσης. Το σχέδιο αποτελεί μέρος ευρύτερης πολιτικής της ΕΕ, με τη σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν να τονίζει ότι η πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης αποτελεί οργανικό μέρος του πολέμου της ΕΕ κατά της τρομοκρατίας.
Η στόχευση του προγράμματος στην πρόληψη της ισλαμιστικής ριζοσπαστικοποίησης είναι μάλλον εμφανής. Ωστόσο, η απουσία αυτής της διευκρίνισης εγείρει μια σειρά ζητημάτων για την ελληνική εκδοχή του (όπως, άλλωστε, συμβαίνει και με άλλες εφαρμογές του ευρωπαϊκού αντιτρομοκρατικού πλαισίου στη χώρα μας). Άλλωστε, το ίδιο το υπουργείο Εσωτερικών, που φέρει την ευθύνη της εφαρμογής του, πρόσφατα κατέστησε σαφείς τις απόψεις του για τον ορισμό της «ριζοσπαστικοποίησης», εκδίδοντας έναν σχετικό ενημερωτικό οδηγό της ΕΛΑΣ και του Κέντρου Μελετών Ασφαλείας, απευθυνόμενο προς το κοινό, με θέμα τη ριζοσπαστικοποίηση και τον εξτρεμισμό.
Σε αυτό τον οδηγό, η ριζοσπαστικοποίηση ορίζεται ως «η διαδικασία κατά την οποία ένα πρόσωπο αποδέχεται τη χρήση βίας για την επίτευξη πολιτικών, ιδεολογικών ή θρησκευτικών στόχων» και διαχωρίζεται από τον «ακτιβισμό» που «αναπτύσσεται κυρίως μετά τη δεκαετία του ΄90 και συνδέεται, ιδιαίτερα, με το φαινόμενο της Κοινωνίας των Πολιτών». Μάλιστα, θεωρείται «βασικό να τονιστεί η διαφορά της υγιούς ενασχόλησης με τα κοινά, των λαϊκών ή κοινωνικών διεκδικήσεων που εκφράζονται μέσα σε μια κοινωνία -στο πλαίσιο των οποίων προκύπτουν διαφωνίες και συγκρούσεις- από βίαιες μορφές που έχουν ως στόχο τη σύγκρουση».
Στην ταξινόμηση των τύπων ριζοσπαστικοποίησης από τους συγγραφείς, πρώτη έρχεται η «ακροαριστερή/αναρχική» που αναπαράγει τον διαχωρισμό παλιάς και νέας τρομοκρατίας. Σύμφωνα με τους συντάκτες, η πρώτη γενιά (17Ν, ΕΛΑ) «αποτελούνταν από ομάδες και οργανώσεις που εμπνέονταν από τις μαρξιστικές-λενινιστικές ιδέες». Αντιθέτως, η νεοτρομοκρατία «έχει ως στόχο τη διάλυση της υπάρχουσας κοινωνικής δομής. Εκφράζει την απόρριψη και τη διαμαρτυρία της απέναντι στις κυρίαρχες αξίες της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας και της δημοκρατίας. Διακατέχεται από άκρατο μηδενισμό/νιχιλισμό και απορρίπτει το σύνολο των θεσμών του κράτους: πολιτικά κόμματα, εκκλησία, αστυνομία, στρατό, δικαιοσύνη και το εκπαιδευτικό και σωφρονιστικό σύστημα της χώρας. Επίσης βάζει στο στόχαστρο και τα Μ.Μ.Ε., ιδιωτικές επιχειρήσεις και τράπεζες».
Στα ελληνικά πράγματα, η λέξη «ριζοσπαστικοποίηση» είθισται να ταυτίζεται με τον αντιεξουσιαστικό χώρο, ιδίως στα μάτια της ΕΛΑΣ και στον βαθμό που αφορά τις νέες γενιές. Έτσι, μόνο ανησυχία μπορεί να προκαλέσει η πρόβλεψη του προγράμματος στην ανακοίνωση του ΥΠΕΣ ότι οι δραστηριότητες θα επιτηρούνται από τους ευρωπαίους υπευθύνους του προγράμματος και «τις τοπικές αρχές που είναι αρµόδιες για τη ριζοσπαστικοποίηση και την τροµοκρατία» -δηλαδή την Αντιτρομοκρατική υπηρεσία της ΕΛΑΣ- που μαζί «θα εντοπίζουν άτοµα που διατρέχουν κίνδυνο ριζοσπαστικοποίησης και θα τους προσφέρουν κατάλληλη καθοδήγηση, στην προσπάθεια πρόληψης διαδικασιών ριζοσπαστικοποίησης».
Τι είδους «καθοδήγηση» μπορούν να προσφέρουν οι αστυνομικές αρχές είναι άγνωστο. Αυτό που είναι γνωστό είναι οι αντιλήψεις της ΕΛΑΣ για το ποιος είναι ύποπτος ριζοσπαστικοποίησης. Η συνέχεια επί των γηπέδων της γειτονιάς, όπου θα υλοποιηθεί το πρόγραμμα.
