Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ ήθελε ν’ αδειάσει τη Βίλα Ζωγράφου
Δεν είναι κάποια «στροφή» του κόμματος από παλαιότερες θέσεις – αντίθετα, το κυβερνών κόμμα δείχνει απόλυτη συνέπεια στις θέσεις του ενάντια στον αυτοδιαχειριζόμενο κοινωνικό χώρο.
Αν την Κυριακή ο πρωθυπουργός εμφανίζεται στην εκπομπή των ενόπλων δυνάμεων, είναι λογικό τη Δευτέρα ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη να εκκενώνει καταλήψεις. Είναι η πολλοστή φορά που ο Νίκος Τόσκας θα κληθεί να μαζέψει πάνω του τα πυρά της αγανακτισμένης αριστερής ψυχής του κόμματος, η οποία ξανά θα καταγγείλει την «αυτονόμηση» του υπουργού, που είναι μεταξύ άλλων υπαίτιος για την καταστολή διένεξης μελών του ΣΥΡΙΖΑ και της ΛΑΕ, τη ρίψη δακρυγόνων σε συνταξιούχους στην Ηρώδου Αττικού και την εκκένωση και κατεδάφιση καταλήψεων στη Θεσσαλονίκη. Το ίδιο σίριαλ θα συνεχιστεί όσον αφορά την κατάληψη του Δρακοπουλείου Αιμοδοτικού που φιλοξενούσε, μέχρι τα ξημερώματα της Δευτέρας, 127 Σύρους πρόσφυγες, οι οποίοι θα διοχετευθούν σε δομές φιλοξενίας, σύμφωνα με την ΕΛΑΣ. Κατά παράδοξο, ωστόσο, τρόπο, κάθε σχετική κατηγορία απέναντι στον υπουργό για την έτερη εκκένωση που λάμβανε χώρα την ίδια στιγμή, αυτή της Βίλας Ζωγράφου, θα έπεφτε στο κενό, καθώς η δημοτική αρχή που πρόσκειται στο κυβερνών κόμμα έχει κρατήσει μια συνεπέστατη στάση ενάντια στην κατάληψη εδώ και χρόνια.
Η Βίλα Ζωγράφου δεν είναι μία συμβατική περίπτωση κατάληψης· τουλάχιστον όχι στον βαθμό που το υπό συζήτηση οικόπεδο έφτασε να απασχολεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Το 2007, ο δήμαρχος της Νέας Δημοκρατίας, Γιάννης Καζάκος, ήρθε σε συμφωνία με τους κληρονόμους της οικογένειας Ζωγράφου προκειμένου να εξαγοράσει τμήμα της έκτασης για να φιλοξενήσει δραστηριότητες του Δήμου. Στο άλλο μισό, η οικογένεια Ζωγράφου θα έχτιζε ιδιόκτητο κτιριακό συγκρότημα με καφετέριες και χώρους αναψυχής. Για την αγορά, ο δήμαρχος έλαβε δάνειο ύψους 25 εκατομμυρίων από την αυστριακή Kommunal Credit Bank με επιτόκιο 2,8% χωρίς τις απαραίτητες εγγυήσεις, με αποτέλεσμα να αδυνατεί να αποπληρώσει το δάνειο. Έχοντας κανονίσει την αποπληρωμή του δανείου σε βάθος εικοσιπενταετίας, χρέωσε συνολικά τον Δήμο με 40 εκ. ευρώ, ενώ από το ποσό που έλαβε, μόνο τα 19,5 εκ. θα πήγαιναν στην πληρωμή του κτιρίου στην οικογένεια Ζωγράφου.
Ενάντια στην σκανδαλώδη κακοδιαχείριση των οικονομικών του Δήμου διοργανώθηκαν διαδηλώσεις κατοίκων της περιοχής με τη συμμετοχή δημοτικών παρατάξεων και συλλογικοτήτων. Διαμορφώθηκε μάλιστα μια πλατιά και ιδιαίτερα δραστήρια«Επιτροπή Αγώνα για να γίνει το Κτήμα Ζωγράφου Κτήμα του Λαού», η οποία ανέπτυξε σημαντική δράση πάνω σε αυτό το θέμα, με τον Καζάκο να κινείται νομκά εναντίον της. Στις εκλογές του 2010, ο Γιάννης Καζάκος θα υποστεί συντριπτική ήττα, ενώ έναν χρόνο αργότερα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα συμπεριλάβει το δάνειο για τη Βίλα Ζωγράφου στα σκάνδαλα των «κόκκινων δανείων» του ελληνικού Δημοσίου. Η οικογένεια Ζωγράφου παραχωρεί εθελούσια στη διάδοχη δημοτική αρχή το άλλο μισό της έκτασης, συναντώντας την αντίδραση των παρατάξεων που πρόσκεινται στο ΚΚΕ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ, οι οποίες θεωρούν ότι η αποδοχή της δωρεάς, ουσιαστικά «ξεπλένει» τον πρώην δήμαρχο από τις ευθύνες του.
Φωτογραφία: Θανάσης Καρατζάς
Τον Νοέμβριο του 2011, η Λαϊκή Συνέλευση Ζωγράφου, που έχει συγκροτηθεί ως απόρροια του κινήματος των πλατειών, καταλαμβάνει τη Βίλα Ζωγράφου και ξεκινάει τη μετατροπή της σε αυτοδιαχειριζόμενο κοινωνικό χώρο. Στα προσεχή χρόνια η κατάληψη φιλοξενεί πλήθος τοπικών δραστηριοτήτων, ενώ συμμετέχει ενεργά στις τοπικές κινητοποιήσεις, μεταξύ των οποίων και οι αντιφασιστικές που θα την καταστήσουν στόχο επίθεσης από μηχανοκίνητο τάγμα εφόδου τον Φεβρουάριο του 2013.
Παράλληλα, συνεχίζει τη δράση της και η «Επιτροπή Αγώνα για να γίνει το Κτήμα Ζωγράφου Κτήμα του Λαού». Ενώ μέλη της επιτροπής είναι αυτά που έχουν κυνηγηθεί δικαστικά από τον πρώην δήμαρχο επειδή κατήγγειλαν και κινητοποιήθηκαν ενάντια στον δανεισμό, τα μέλη φαίνεται να διχάζονται ως προς το τι πρέπει να γίνει. Ένα κομμάτι της, που είναι κι αυτό το οποίο θα στελεχώσει τη δημοτική αρχή του ΣΥΡΙΖΑ υπό την Τίνα Καφατσάκη από το 2014 και μετά, επιθυμεί να περάσει το κτήμα των 9,5 στρεμμάτων στον δήμο για χρήση από τις υπηρεσίες του. Η προοπτική αυτή επαναλαμβάνεται τόσο στις προεκλογικές εξαγγελίες της δημάρχου, όσο και σε μετέπειτα συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου – και αναμενόμενα δημιουργεί τριβές με τους κατοίκους της περιοχής.
Τον Απρίλιο του 2015, με τον αέρα της «Πρώτης Φοράς Αριστερά» να πνέει στη χώρα, η 3η τακτική συνεδρίαση του Ν.Π.Δ.Δ. Αθλητισμού και Πολιτισμού του Δήμου Ζωγράφου αποφασίζει την μετεγκατάσταση του δημοτικού Ωδείου στην έκταση της Βίλας Ζωγράφου. Η κατάληψη, σε σχετική ανακοίνωσή της, καταγγέλει μεταξύ άλλων ότι η δημοτική αρχή θέλει να χρησιμοποιήσει το Ωδείο για να απονομιμοποιήσει την κατάληψη στα μάτια των κατοίκων της περιοχής, αλλά και για να «βολέψει» κοντινά της πρόσωπα, όπως είναι μία σοπράνο, στην οποία ανατέθηκε πόστο με απευθείας ανάθεση και 22.374 ευρώ μισθό ετησίως. Η απόφαση της μεταφοράς του Ωδείου στη Βίλα Ζωγράφου ακολουθεί μία σειρά επιθετικών κινήσεων απέναντι στους καταληψίες, οι οποίες κλιμακώνονται έκτοτε, με αποκορύφωμα τη σημερινή εκκένωση για την οποία κάτοικοι της περιοχής εκτιμούν ότι έγινε ύστερα από εισαγγελική παραγγελία της δημοτικής αρχής.
Κάθε άλλο παρά στροφή του ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί λοιπόν η καταστολή της Βίλας Ζωγράφου, ασχέτως αν έχει και το πλεονέκτημα να χαρίζει στην κυβέρνηση ένα δυνατό χαρτί για να αντιπολιτευτεί την αντιπολίτευση στα ζητήματα νόμου και τάξεως. Άλλωστε, λίγο μετά την εκκένωση της Βίλας Αμαλίας το 2013, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωνε ότι τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ είναι «οι πρώτοι» που καταδικάζουν «την ανομία σε όλες τις μορφές». «Κι εμείς είμαστε νοικοκυραίοι», συμπλήρωσε. Τω όντι.
