Baskın Oran: «Η Τουρκία είναι μια αρκετά αναπτυγμένη χώρα για να σηκώσει ενός ανδρός αρχή»
Ο Baskın Oran είναι συνταξιούχος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Άγκυρας. Είναι ειδικός στα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με ιδιαίτερο συγγραφικό έργο πάνω σε ζητήματα όπως τα μειονοτικά δικαιώματα, ο εθνικισμός, η παγκοσμιοποίηση, η τουρκική εξωτερική πολιτική, η σχέση θρησκείας-κράτους. Υπήρξε πρόεδρος της Ομάδας Μειονοτικών Δικαιωμάτων και Πολιτισμικών Λαών της Συμβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του κράτους. Έχει δικαστεί με το άρθρο 301 (περί προσβολής του τουρκικού κράτους) για την έκθεση της Ομάδας για τις μειονότητες, και έχει αθωωθεί. Υπήρξε επίσης υπεύθυνος επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ενάντια στο Ρατσισμό (ECRI) και απ’ τους πρωτεργάτες τις καμπάνιας «Ζητάμε συγγνώμη απ’ τους Αρμένιους» (για τα γεγονότα του 1915) και υποψήφιος ανεξάρτητος βουλευτής της Β΄ Περιφέρειας Ιστανμπούλ στις εκλογές του 2007 (όπου δε κατάφερε να εκλεγεί για λίγες μόνο ψήφους). Είναι τακτικός αρθογράφος στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Agos» (της Αρμένικης κοινότητας της Τουρκίας) και ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τι άλλαξε στη Τουρκία μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιούλη; Το δημοψήφισμα για τη συνταγματική αναθεώρηση είναι προϊόν του αποτυχημένου πραξικοπήματος;
Το τι άλλαξε το περιέγραψε ο ίδιος ο Ερντογάν, όταν δήλωσε ότι [σ.τ.ε: η απόπειρα πραξικοπήματος] «είναι δώρο απ’ τον Αλλάχ». Διότι μ’ αυτή την παρωδία πραξικοπήματος, βρήκε την ευκαιρία να μας φορτώσει αυτό που θα ονόμαζα «Καθεστώς Ενός Ανθρώπου» [σ.τ.ε: ενός ανδρός αρχή]. Και το χρησιμοποιεί σε κάθε ευκαιρία. Βέβαια, επειδή έχει φτάσει την κατάσταση στα άκρα, όλα άρχισαν να στρέφονται εις βάρος του και θα συνεχίσουν…
Το νέο σύνταγμα, για το οποίο θα διεξαχθεί το δημοψήφισμα, τι σηματοδοτεί; «Μια νέα, ισχυρή Τουρκία» όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση ή τη «δικτατορία ενός ανθρώπου» όπως υποστηρίζει η αντιπολίτευση;
Νομίζω αυτό μου το ρωτάτε για να καταλάβουν κυρίως οι άνθρωποι που ζουν εκτός Τουρκίας. Οι άνθρωποι που γνωρίζουν έστω και ελάχιστα πράγματα για το τι συμβαίνει σήμερα στην Τουρκία, δεν έχουν τέτοιες απορίες. Ο Ερντογάν [σ.τ.ε: σύμφωνα με το νέο σύνταγμα έχει τη δικαιοδοσία να] επιλέγει το κοινοβούλιο, τον ηγέτη του κόμματος της συμπολίτευσης, την Δικαιοσύνη, δεν θα απολογείται σε κανέναν και όλοι θα απολογούνται σ’ αυτόν. Οι στρατιωτικοί του καθεστώτος της 12ης Σεπτέμβρη [σ.τ.ε: καθεστώς Εβρέν] δεν είχαν ούτε τις μισές απ’ αυτές τις εξουσίες!
O Μπασκίν Οράν (αριστερά) με τον Μουσταφά Τσολάκ
Υπάρχει το ενδεχόμενο να πλειοψηφήσει το «Όχι» στο δημοψήφισμα; Διότι το δημοψήφισμα γίνεται σε καθεστώς εκτάκτου ανάγκης (OHAL), διαβάζουμε πως γίνονται συνεχώς επιθέσεις στις καμπάνιες/εξορμήσεις των υποστηρικτών του «Όχι». Και αν βγει «Όχι», τι μπορεί να συμβεί; Όπως επίσης, σε περίπτωση που βγει «Ναι», ποια θα είναι η επόμενη μέρα στην Τουρκία;
Το ενδεχόμενο να βγει «Όχι» στο δημοψήφισμα, αυτή τη στιγμή είναι μεγάλο και μεγαλώνει κάθε μέρα και περισσότερο. Ο Ερντογάν απειλεί πως σε περίπτωση που πλειοψηφήσει το «Όχι», θα πάει σε πρόωρες εκλογές. Διότι αν βγει «Όχι», θα υποστεί τεράστιο πλήγμα η εικόνα του «χαρισματικού ηγέτη» που έχει την αγάπη του λαού. Ούτως ή άλλως σε τέτοιες περιπτώσεις «ενός ανδρός αρχής», οι άνθρωποι σκύβουν κεφάλι απ’ τη μάστιγα του φόβου. Όταν ο φόβος διαλύεται, όλα διαλύονται.
Αν όμως πλειοψηφήσει το «Ναι», τότε πλέον θα είναι ανέφικτο να ζει κανείς σ’ αυτή τη χώρα. Για να το πούμε διαφορετικά: θα αυξηθεί τόσο πολύ η καταπίεση του Ερντογάν, που ακόμα και αυτοί που θα έχουν πει «Ναι», δε θα μπορούν να ζήσουν. Κοίτα, ήδη αυτή τη στιγμή που μιλάμε, δεν έχει μείνει ανέγγιχτο ούτε Πανεπιστήμιο. Είναι μια τρομακτική κατάσταση και, αν βγει το «Ναι», θα γίνει ακόμα πιο τρομακτική.
Βλέπουμε επίσης την Τουρκία του Ερντογάν σε αναβρασμό και στην εξωτερική πολιτική: η παρέμβαση στη Συρία, αυτά που συνέβησαν με τη Ρωσία (η κατάρριψη του ρωσικού αεροπλάνου, η δολοφονία του ρώσου πρέσβη), και εν τέλει μια προσπάθεια για νέα κρίση «Ιμίων» με την Ελλάδα… Πώς τα σχολιάζετε αυτά;
Με την εμπλοκή του στη Συρία, εκτός από την προσπάθειά του να αφανίσει τους Κούρδους της Συρίας, ο Ερντογάν επιδιώκει ταυτόχρονα να αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη στρέφοντας την προσοχή της στο εξωτερικό της χώρας και δημιουργώντας ένα κλίμα εθνικισμού για να εφαρμόσει το σχέδιο «ενός ανδρός αρχή».
Όμως, απ’ τη Συρία δεν έρχεται τίποτα πέρα απ’ τα φέρετρα και σε λίγο οι άνθρωποι θα εξεγερθούν φωνάζοντας «Πού είναι τα παιδιά μας!». Όσον αφορά τα Ίμια, ο έλληνας υπουργός Εξωτερικών, με τη δήλωσή του «Δεν θέλουμε συγκρούσεις με τη Τουρκία», άδειασε τις ελπίδες του Ερντογάν. Τώρα σειρά έχει η Κύπρος. Θα βγαίνουν να λένε «Δεν ξεπουλάμε την Κύπρο!», αλλά και εκεί τις ελπίδες τους τις αδειάζει ο πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, που δήλωσε: «Αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία. Δε μπορεί να γίνει προσάρτηση».
Απ’ την άλλη, η Ρωσία, στην οποία ο Ερντογάν είχε στηρίξει πολλές ελπίδες, ανακοίνωσε πως το PKK και το PYD δεν είναι τρομοκρατικές οργανώσεις. Ο Τραμπ απαγόρευσε τη βίζα στους μουσουλμάνους. Όταν στηρίζεις τις ελπίδες σου στους έξω, θα αναγκαστείς να υπακούσεις στη δύναμη της θέλησης των έξω.
Κλείνοντας, τι είναι αυτό που χρειάζεται για την «ομαλοποίηση» στη Τουρκία;
Με μια λέξη: το να καταρρεύσει το σχέδιο της μονοκρατορίας του Ερντογάν. Η Τουρκία είναι μια αρκετά ανεπτυγμένη χώρα για να σηκώσει «ενός ανδρός αρχή», πρέπει εντέλει να το καταλάβει και ο ίδιος.
