Νέο Σύμφωνο Συμβίωσης: Ε, όχι και τίποτα, σύντροφοι.
Η διεύρυνση του Συμφώνου Συμβίωσης και για ομόφυλα ζευγάρια, έγινε χτες η πρώτη φορά κατά την οποία η σεξουαλικότητα, η σεξουαλική ταυτότητα και η ταυτότητα φύλου, συζητήθηκαν τόσο εκτεταμένα, τόσο ανοιχτά και τόσο πολιτικά στην ελληνική δημόσια σφαίρα. Κι αυτό δεν είναι μικρό πράγμα...
Το να αποφαίνεται κανείς ότι το διευρυμένο Σύμφωνο Συμβίωσης που ψηφίστηκε χτες από το κοινοβούλιο είναι «πολύ κακό για το τίποτα», είναι αφενός μια μίζερη θέση. Αφετέρου, δείχνει ότι δεν κατάλαβε τίποτα από αυτό που συνέβη χτες στην Ελλάδα. Γιατί, μπορεί κανείς να κάνει κριτική στη σχετική ατολμία που είχαν άρθρα του νομοσχεδίου, αλλά και στην γενικότερη συναινετική του διάθεση¹ (και η κριτική αυτή έχει γίνει, και, σε κάποιο βαθμό, ληφθεί υπόψιν). Αλλά δεν μπορεί να αδιαφορεί, ούτε για το αποτέλεσμα, ούτε για την πολιτική συνθήκη που αυτό δημιουργεί.
Η διεύρυνση του Συμφώνου Συμβίωσης και για ομόφυλα ζευγάρια, έγινε χτες η πρώτη φορά κατά την οποία η σεξουαλικότητα, η σεξουαλική ταυτότητα και η ταυτότητα φύλου, συζητήθηκαν τόσο εκτεταμένα, τόσο ανοιχτά και τόσο πολιτικά στην ελληνική δημόσια σφαίρα. Κι αυτό δεν είναι μικρό πράγμα. Έχω την αίσθηση ότι η δυναμική που δημιούργησε η συζήτηση γι’ αυτό το νομοσχέδιο είναι τελικά πολύ μεγαλύτερη από την με το υποδεκάμετρο αποτίμησή του.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα στην οποία η σεξουαλικότητα επαναλαμβάνεται μονοτόνως πως είναι «ιδιωτική υπόθεση», ακριβώς γιατι έτσι υπονομεύεται η πολιτική της διεκδίκηση και η κοινωνική της θέση, και φυσικοποιείται η σύνδεση μιας στενής ετεροκανονικότητας με την εθνική ταυτότητα. Ζούμε, δηλαδή, σε μια χώρα όπου ο μάτσο ανδρισμός, οι κακώς νοούμενοι «παραδοσιακοί» έμφυλοι ρόλοι, η κλασικά αναπαραγωγική οικογένεια και το κανονιστικό δίχτυ της συγγένειας, όχι μόνο προβάλλονται ακόμα ως οι αποκλειστικοί μηχανισμοί παραγωγής «κανονικού» φύλου και σεξουαλικότητας, αλλά επιβάλλονται και ως τα αποκλειστικά πλαίσια «κόσμιου» δημόσιου λόγου. Όλα τα άλλα κρίνονται ως πολύ ιδιωτικά, πολύ «σεξουαλικά», πολύ μη-κανονικά, πολύ δεν μας ενδιαφέρει-τι-κάνετε-στο-κρεβάτι-σας. Έχουμε, προφανώς, εδώ μια καταπιεστική κατασκευή, η αρνητική επίδραση της οποίας είναι εκτατική, και ευθύνεται στην Ελλάδα για πάρα πολλά, από την αδιανόητη επιμονή του φαλλοσεξισμού, μέχρι την υπόρρητη στήριξη του εθνικισμού και της μισαλλοδοξίας. Μια απίστευτη παθογένεια, την οποία πολλαπλά έχουμε πληρώσει ως κοινωνία, και της οποίας τα χειρότερα δείγματα έχουν ξαναβγεί στην επιφάνεια στην εποχή της Κρίσης. Και δεν εννοώ μόνο την επιτυχία του εθνοχρισταυγίτικου λόγου, όσο κι αν αυτό είναι το ευκολότερο παράδειγμα.
Όλα αυτά, λοιπόν, έσπασαν χτες. Σε μια συζήτηση όπου τόσοι Έλληνες βουλευτές υποστήριξαν τόσο ξεκάθαρα θέσεις που λίγο καιρό πριν ήταν αδιανόητες (μεταξύ των οποίων και το δικαίωμα παιδοθεσίας από ομόφυλα ζευγάρια). Και με την ψήφιση ενός νόμου ο οποίος, μπορεί κάποια πολύ σημαντικά πράγματα να μην τα διασφαλίζει (πιεστικότερο των οποίων, η γονική επιμέλεια για παιδιά που μεγαλώνουν σε ομογονεϊκές οικογένειες), κάνει όμως μία αρχή, δίνει απαραίτητα δικαιώματα σε ανθρώπους που αυτή τη στιγμή τα χρειάζονται, και αναγνωρίζει εμφατικά στο λόγο της διαφοράς, της σεξουαλικότητας και της ταυτότητας φύλου δημόσια, πολιτική, δυναμική, παρουσία.
______
¹ Σε παλιότερα κείμενά μου έχω προσπαθήσει να σημειώσω βασικά σημεία κριτικής. Το πιο πρόσφατο: «”Το γαμημένο το Σύμφωνο”. Επιτέλους». Νομικά συνεπή και εμπερισταστωμένη (αν και πολιτικά αγνωστικιστική) κριτική έχει ασκήσει ο Βασίλης Σωτηρόπουλος, στην ιστοσελίδα του και αλλού. Στο χθεσινό καταγγελτικό του κείμενο εδώ στο UNFOLLOW, πάντως, η κριτική δεν αφορά την τελική διατύπωση του νομοσχεδίου, η οποία φαίνεται να αντιμετωπίζει κάποιες από τις ενστάσεις του.
