Διαδικτυακός τζόγος: το νέο τοπίο
Την ώρα που οξύνεται ο ανταγωνισμός στην αγορά του τζόγου, ανάμεσα στην ΟΠΑΠ ΑΕ και τις εταιρείες του Διαδικτύου, η κυβέρνηση φέρνει νέες ρυθμίσεις υπό το βάρος και των μνημονιακών δεσμεύσεών της.
Στην τελική ευθεία έχει μπει η κατάρτιση του κυβερνητικού σχεδίου που θα καθορίσει το νέο πλαίσιο λειτουργίας των διαδικτυακών στοιχηματικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να παρουσιάσει μέχρι τις 30/10/2016 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τις τελικές αποφάσεις της για το νέο νομικό καθεστώς που θα διέπει τη λειτουργία του ιντερνετικού τζόγου στην Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο νέος νόμος που ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών για τις αδειοδοτήσεις κινείται σε τρεις βασικούς άξονες.
Πρώτον, ξεκαθαρίζεται ότι τα αποκλειστικά δικαιώματα για τον διαδικτυακό στοιχηματισμό ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο και όχι στον ΟΠΑΠ.
Δεύτερον, θεσμοθετείται η παραχώρηση νέων αδειών μέσω διαγωνισμού που θα προκηρύξει το υπουργείο Οικονομικών.
Τρίτον, επιβάλλεται ενιαία φορολογία 35% σε όλες τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο του ηλεκτρονικού τζόγου.
Menelaos Myrillas / SOOC
Όπως σημειώνουν παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών, στόχος της κυβέρνησης είναι να υπάρξει ουσιαστικός έλεγχος, αλλά και πλήρης καταγραφή των εταιρειών που πωλούν υπηρεσίες στοιχήματος. Οι πάροχοι των διαδικτυακών εταιρειών που θα πάρουν τελικές άδειες θα πρέπει να αποδεχτούν ότι ο κεντρικός server τους θα διασυνδεθεί απευθείας με το υπουργείο Οικονομικών. Με τον τρόπο αυτό, «οι οικονομικές συναλλαγές για τη διεξαγωγή τυχερών παιγνίων μέσω του Διαδικτύου μεταξύ ελλήνων παικτών και ξένων εταιρειών να ανιχνεύονται πιο εύκολα», όπως δήλωσε πρόσφατα ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης, ο οποίος έχει αναλάβει να καταρτίσει το σχετικό νομοσχέδιο.
Υπενθυμίζουμε ότι κατόπιν σχετικής ερώτησης της ΕΕ, το Υπουργείο Οικονομικών με επιστολή του αποσαφήνισε πλήρως το πλαίσιο που διέπει την ιδιοκτησία των τυχερών παιχνιδιών στην Ελλάδα. Στην επιστολή συγκεκριμένα αναφέρεται:
«Με βάση τις αποφάσεις του Μονομελούς Πρωτοδικείου αρ. 10586/2011 και 10587/2011), η διεξαγωγή των τυχερών παιχνιδιών ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο, πρόκειται να ασκηθεί μέσω ειδικά αδειοδοτημένων παρόχων και δεν έχει παραχωρηθεί στην ΟΠΑΠ ΑΕ, όπως οι αιτούντες αβάσιμα ισχυρίζονται. Ανεξαρτήτως όμως της άνω νομοθετικής ρύθμισης των διαδικτυακών παιγνίων και στοιχημάτων, η κυρίως παρεμβαίνουσα ΟΠΑΠ και πριν την ισχύ του παραπάνω νόμου, ουδέποτε είχε το αποκλειστικό δικαίωμα διεξαγωγής και των διαδικτυακών παιγνίων και στοιχημάτων (ΦΕΚ 390/14.3.2011). Ως εκ τούτου τόσο οι αιτούντες όσο και η κύρια παρεμβαίνουσα (ΟΠΑΠ ΑΕ) δεν νομιμοποιούνται να στρέφονται κατά της καθής για τυχόν παραβάσεις του νόμου (4002/2011) αναφορικά με την διεξαγωγή στην Ελληνική Επικράτεια τυχερών παιγνίων και στοιχημάτων, τα οποία ανήκουν στο ελληνικό δημόσιο».
Ωστόσο, για να κατατεθεί στη Βουλή και να ψηφιστεί από την Ολομέλεια το νέο νομικό πλαίσιο, θα πρέπει πρώτα να ελεγχθεί και να πάρει την τελική έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν), προκειμένου να διαπιστωθεί ότι οι διατάξεις του είναι συμβατές με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.
Ο Τρύφωνας Αλεξιάδης έχει πάρει εντολή από το Μαξίμου να διαμορφώσει, σε συνεργασία με τον πρόεδρο της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ) Βαγγέλη Καραγρηγορίου, το νέο νομοσχέδιο για το θεσμικό πλαίσιο που θα διέπει τη λειτουργία των εταιρειών ιντερνετικού στοιχήματος. Η κυβέρνηση έχει εξασφαλίσει και τη στήριξη της ΝΔ, αφού στη συνέντευξη Τύπου της ΔΕΘ ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ταχθεί υπέρ της δημιουργίας ενός νομικού πλαισίου που θα καθορίζει «τη φορολόγηση του ηλεκτρονικού τζόγου και ενός συστήματος που θα νομιμοποιεί τα VLTs (“κουλοχέρηδες”), γιατί το κράτος σήμερα δεν έχει κανένα έσοδο από αυτή την παράνομη δραστηριότητα».
Σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο εξετάζει κανονισμούς άλλων χωρών που ήδη έχουν αξιολογηθεί και έχουν πάρει έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ωστόσο, δεν θα επιδιώξει να τους χρησιμοποιήσει αυτούσιους, αφού με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων των τελευταίων ετών επικρατεί ένα καθεστώς όπου, από τη μία, ο ΟΠΑΠ προσπαθεί να κρατήσει με κάθε τρόπο το μονοπώλιο του τζόγου και, από την άλλη, ο διαδικτυακός τζόγος κινείται μεταξύ ημι-νομιμότητας και παρανομίας
Σήμερα λειτουργούν 24 ιντερνετικές εταιρείες με προσωρινές άδειες, οι οποίες όμως είναι διάτρητες ως προς το νομικό πλαίσιό τους, αφού την ίδια ώρα εκατοντάδες άλλες εταιρείες λειτουργούν στον χώρο εντελώς παράνομα. Στις 14 Σεπτεμβρίου η ΕΕΕΠ, μετά από ελέγχους που πραγματοποίησε από την αρχή του 2016, ανακοίνωσε ότι οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον διαδικτυακό τζόγο χωρίς άδεια έχουν φτάσει τις 847 (!) και είναι σχεδόν διπλάσιες από αυτές που είχαν καταγραφεί το 2015!
Η Ελλάδα για μία ακόμη φορά, δηλαδή, αποδεικνύεται ξέφραγο αμπέλι για τζογαδόρους και «επενδυτές». Ας μην ξεχνάμε ότι το ενδιαφέρον για τη διοργάνωση των τυχερών παιχνιδιών δεν αφορά απλώς την επιδίωξη κέρδους, αφού πολλοί από αυτούς που εμπλέκονται επιδιώκουν κυρίως το ξέπλυμα μαύρου χρήματος.
Παρότι ειδικοί της αγοράς εκτιμούν ότι οι κατά καιρούς εκτιμήσεις για 6 δισεκατομμύρια τζίρο στον παράνομο τζόγο δεν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα της ύφεσης, εντούτοις υπάρχουν σημαντικά περιθώρια να αντληθούν αρκετά επιπλέον φορολογικά έσοδα.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να μπει τέλος στο μεταβατικό καθεστώς του ν.4002/2011 (που είχε φτιάξει ο τότε υπουργός Οικονομικών Ε. Βενιζέλος), στη βάση του οποίου δραστηριοποιούνται οι 24 νόμιμες στοιχηματικές εταιρείες και στη θέση του να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο που θα ρυθμίσει πλήρως την εγχώρια στοιχηματική αγορά. Σύμφωνα με επιστολή προς την Κομισιόν που είχε αποστείλει ο υπουργός Οικονομικών Ε. Τσακαλώτος, το Υπουργείο επεξεργάζεται σειρά νομοθετικών ρυθμίσεων για την τροποποίηση των διατάξεων του ν. 2002/2011 σχετικά με τη ρύθμιση της αγοράς παιγνίων και ειδικότερα των διατάξεων των άρθρων 25, 28 έως και 33 και 45 έως και 52 του ν. 4002/2011 που αφορούν το φορέα και τη διαδικασία χορήγησης αδειών των τυχερών παιγνίων μέσω Διαδικτύου, τις προϋποθέσεις και τους όρους αδειοδότησης, τα παίγνια που θα αδειοδοτηθούν, καθώς και τις υποχρεώσεις των κατόχων άδειας.
Στόχος της κυβέρνησης μέσα από τη συγκεκριμένη διαδικασία –καθότι αποτελεί και μνημονιακή υποχρέωση– είναι η παροχή νόμιμων αδειών μέσω διαγωνισμού στα πρότυπα του αντίστοιχου που έγινε για τις τηλεοπτικές άδειες, ώστε να εξασφαλιστούν χρήματα όχι μόνο από την εκχώρησή τους, αλλά και από σταθερά φορολογικά έσοδα σε ετήσια βάση. Υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν θα έχει την τύχη του διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες.
Οι έλεγχοι για τα έσοδα των εταιρειών που ήδη δραστηριοποιούνται στη χώρα είναι ανεπαρκείς και αυτό οφείλεται κυρίως στα «παραθυράκια» του νόμου Βενιζέλου, τον οποίο θέλει να αλλάξει η κυβέρνηση. Το 2015, κατά δήλωση των 21 από τις 24 εταιρείες (οι 3 δεν μπήκαν καν στον κόπο να αποστείλουν στοιχεία), ο κύκλος εργασιών ήταν 1.887.029.336 ευρώ, τα ακαθάριστα έσοδα (κέρδη) που εμφάνισαν ήταν 116.200.325 ευρώ, ενώ οι φόροι που απέδωσαν άγγιξαν τα 34.903.092 ευρώ. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι ενώ ο κύκλος εργασιών είναι κοντά στο 25% του συνολικού –νόμιμου– τζόγου για το 2015, τα ακαθάριστα έσοδα (στα οποία υπολογίζεται και η φορολογία) είναι μόλις το 6,7% των συνολικών ακαθάριστων εσόδων από τον τζόγο. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν έσοδα (και δυνητικά φορολογικά έσοδα) που δεν καταγράφονται στον διαδικτυακό τζόγο.
Πλέον η φορολογία θα ανέλθει στο 35%. Επιπλέον, το Υπουργείο Οικονομικών θέλει να νομοθετήσει την απευθείας σύνδεση των servers των εταιρειών σε real time με τις υπηρεσίες του, ώστε να μπορεί να ελέγχει απόλυτα τις κινήσεις στις στοιχηματικές αλλά και στους τζίρους τους. Άγνωστο παραμένει αν η κυβέρνηση απαιτήσει τελικά οι εταιρείες που θα αδειοδοτηθούν να μεταφέρουν τους servers και τις έδρες τους στην Ελλάδα ή αν θα επιτρέπεται να τα διατηρούν οπουδήποτε στον κόσμο. Η άποψη που προς το παρόν φέρεται να υπερισχύει είναι οι εταιρείες να δηλώσουν έδρα και στην Ελλάδα, αφού στόχος είναι να πληρώνουν φόρο εισοδήματος ως νομικά πρόσωπα που έχουν επενδύσεις στη χώρα.
Το σχέδιο που ετοιμάζει η κυβέρνηση θα περιλαμβάνει, λοιπόν, τη χορήγηση αδειών με αντίτιμο που θα καθοριστεί από διαγωνιστική διαδικασία με «χτυπήματα» από τους ενδιαφερόμενους, όπως περίπου έγινε και με τις τηλεοπτικές άδειες. Βάσει του αρχικού σχεδιασμού, θα έχουν ισχύ για πέντε έτη. Πάντως, πληροφορίες θέλουν τις εταιρείες να ζητούν μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα με «ταβάνι» τα δέκα χρόνια.
Και όπως και στα τηλεοπτικά πράγματα, έτσι και εδώ, προκύπτουν μεγάλα ερωτήματα. Πόσες άδειες θα χορηγηθούν; Τι θα γίνει με τις υπάρχουσες; Ποια κριτήρια θα πρέπει να πληρούν οι πλειοδότες;
Ταυτόχρονα, παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι «ο ΟΠΑΠ δεν πρόκειται να κάτσει με σταυρωμένα χέρια παρακολουθώντας τις διαδικασίες». Άλλωστε, βλέπει τον τζίρο αλλά και τα έσοδά του στάσιμα ή και σε ελαφρά μείωση, κάτι που σημαίνει ότι αντιμετωπίζει όλο και πιο ανταγωνιστικά τον διαδικτυακό τζόγο, τη στιγμή μάλιστα που παρά την ευνοϊκότερη στάση πλέον των ρυθμιστικών αρχών, μετά την απομάκρυνση Στεργιώτη από την ΕΕΕΠ, δεν έχει προχωρήσει με τους ρυθμούς που θα ήθελε το σχέδιο για τις παιγνιομηχανές VLTs.
Οι ίδιες πηγές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να προσφύγει εκ νέου στα δικαστήρια προκειμένου να αποτρέψει το διαγωνισμό ή να επιδιώξει να τον προσβάλει κατά τη διάρκεια εξέλιξής του. Αν μεταξύ των καναλαρχών έγινε τέτοιος πόλεμος, φανταστείτε τι έχει να γίνει μεταξύ των εταιρειών τζόγου, όπου τα κεφάλαια και τα συμφέροντα που διακυβεύονται είναι τεράστια.
Οι μέτοχοι του ΟΠΑΠ επιδιώκουν στην παρούσα φάση να ενισχύσουν το δίκτυό τους έναντι των ανταγωνιστών τους. Ο ΟΠΑΠ, μάλιστα, ήρθε πρόσφατα σε συμφωνία με την Betradar. Πρόκειται για όμιλο που παρέχει τεχνική υποστήριξη σε κορυφαίες στοιχηματικές σε όλο τον κόσμο, με βασικό αντικείμενο το διαδικτυακό στοίχημα.
Ο ΟΠΑΠ ήδη έχει εγκαταστήσει live εντός των πρακτορείων του, ενώ δίνει τη δυνατότητα στους παίκτες να παίζουν και μέσω Διαδικτύου από το σπίτι τους. Μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα το λογισμικό Live Betting Solutions της Betradar θα είναι διαθέσιμο στους παίκτες του pamestoixima.gr, ενώ στόχος του Οργανισμού είναι να συμβεί το ίδιο και στα πρακτορεία.
Η Betradar διαθέτει πολύ μεγάλο όνομα στην πιάτσα του ηλεκτρονικού τζόγου και θεωρείται η πλέον αξιόπιστη εταιρεία. Δεν είναι τυχαίο ότι την εμπιστεύονται κορυφαίοι bookmakers του online στοιχήματος, όπως η Sportingbet, βασικός ανταγωνιστής του ΟΠΑΠ στην Ελλάδα.
«Η συνεργασία με την Betradar είναι κομβικής σημασίας, καθώς καλύπτει δύο από τους στρατηγικούς στόχους μας, που αφορούν τον εκσυγχρονισμό του δικτύου και την άφιξη καινοτόμων προϊόντων τα οποία θα βρίσκονται στη νέα πλατφόρμα», ανέφερε ο Θάνος Ρήγας εκ μέρους του ΟΠΑΠ. «Είμαστε αρκετά ικανοποιημένοι από τη συμφωνία, καθώς μας δίνεται η δυνατότητα να συνεργαστούμε με μια εταιρεία που διαθέτει τεράστια δυναμική. Μετά τις αρχικές συζητήσεις έχουμε πειστεί πως θα ωφεληθούμε από κοινού και ότι ο ΟΠΑΠ μπορεί να αποτελέσει τη βάση ώστε να επεκταθούμε σε ακόμη περισσότερες αγορές», συμπλήρωσε με τη σειρά του ο Αλέξανδρος Γερόντικος, εκπρόσωπος της Betradar.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στις αρχές του 2017 ο ΟΠΑΠ θα ρίξει νέα παιχνίδια στην ελληνική αγορά μέσω του Διαδικτύου, τα οποία όμως θα παίζονται και στα 5.000 πρακτορεία του. Επίσης, όπως μας ανέφεραν υπάλληλοι πρακτορείων, η διοίκηση του ΟΠΑΠ ενημέρωσε τους πράκτορες ότι συμφώνησε να παίρνει εκ νέου λογαριασμούς ΔΕΚΟ, που θα πληρώνονται online. Στόχος του ΟΠΑΠ είναι να προσεγγίσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό υποψηφίων πελατών εντός των στοιχηματικών του χώρων.
Προκειμένου να αυξήσει τον τζίρο του, ο οποίος έχει πληγεί σε μεγάλο βαθμό (οι εισπράξεις το α’ εξάμηνο του 2016 από όλα τα παιχνίδια ήταν 1.736,627 εκατ. ευρώ έναντι 1.832,563 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο του 2015) από τις διαδικτυακές εταιρείες, κυρίως στο ποδοσφαιρικό στοίχημα, ο ΟΠΑΠ, σύμφωνα με έγκυρες πηγές, έχει προσλάβει προσωπικό το οποίο πηγαίνει στα πρακτορεία και υποδεικνύει σε ιδιοκτήτες και υπαλλήλους τρόπους και μεθόδους αύξησης των «πωλήσεων». Ουσιαστικά πρόκειται για «τρικ» της αγοράς ώστε ο κόσμος να εθίζεται ακόμα περισσότερο στον τζόγο. Οι υπαλλήλους παίρνουν οδηγίες να θυμίζουν πάντα στους παίκτες τα μεγάλα τζακ ποτ, να επιδιώκουν να τους πείσουν να παίξουν κι άλλα παιχνίδια, αλλά και να στρογγυλοποιούν προς τα πάνω το ποσό των δελτίων κατά μερικά λεπτά του ευρώ, τα οποία όμως στα εκατομμύρια δελτία αυξάνουν κέρδη και τζίρο.
Κάτω από την πίεση αλλά και τον έντονο ανταγωνισμό, ο ΟΠΑΠ άρχισε να επιστρατεύει ξανά και πιο έντονα το «φιλανθρωπικό» έργο του, μοιράζοντας επιταγές σε διάφορες κοινωνικές δομές, ώστε να πουλήσει το δήθεν «ενδιαφέρον» του για την κοινωνία. Διότι, μην έχετε αμφιβολία, στον πόλεμο που θα ξεκινήσει όλα τα όπλα αναμένεται να βγουν στο πεδίο της μάχης: από δικαστήρια μέχρι «καλές πράξεις». Χωρίς να είναι δεδομένο ότι στο τέλος η κυβέρνηση –και οι δανειστές– θα καταφέρει να τινάξει –φορολογικά– την μπάνκα στον αέρα.
